ABORCJA BYŁA, JEST I BĘDZIE. PORYWAJĄCA HISTORIA ODWIECZNEJ GORĄCZKI WOKÓŁ ABORCJI I GŁOSY KOBIET, KTÓRE JĄ ZROBIŁY.

Przez stulecia dostęp do aborcji kontrolowali mężczyźni, a i dziś wiele się w tej kwestii nie zmieniło. Katarzyna Wężyk oddaje głos kobietom, które przerwały ciążę. Ich szczere opowieści obnażają hipokryzję aborcyjnej rzeczywistości w Polsce. Autorka pyta, dlaczego zdecydowały się na zabieg, jak go zrobiły w kraju z tak restrykcyjnym prawem i jak się wtedy czuły. Historie Polek zderza z opowieściami Amerykanek stojących po obu stronach barykady.

Wężyk przygląda się również historii aborcji - jak kobiety radziły sobie w czasach, gdy mogły liczyć tylko na zioła i akuszerki, a za zabieg groziły surowe kary. Sprawdza, jak aborcja stawała się narzędziem władzy nad rozrodczością, cwanym wytrychem dla podejrzanych praktyk politycznych, przedmiotem językowych manipulacji i kondensatorem złych emocji. A także tworzy nieoczywiste świadectwo tego, jak dziś kobiety wychodzą na ulicę w obronie swoich praw.

Po przeczytaniu tej książki rodzi się pytanie: czy ideologie wykorzystywane przez wieki do uzasadnienia zakazu aborcji tak bardzo różnią się od tych używanych dziś przez ludzi, którzy chcą odebrać kobietom prawo do decydowania o swoim ciele i życiu.

KOBIETY MAJĄ PRAWA! Wszyscy wokół albo oszuści, albo komedianci, albo ludzie bezdennie słabi. Ja miotam się bezsilnie, bo oczywiście "babie" nie pozwoli przecież nikt z tych mężów stanu polityki prowadzić, a tymczasem wierzcie mi, że my byśmy tę politykę o całe niebo dalej i lepiej prowadziły niż oni! - pisała w 1916 roku do męża Zofia Moraczewska.Sto lat temu Polki wywalczyły sobie prawa wyborcze. Do Sejmu Ustawodawczego, który miał na nowo określić sposób funkcjonowania państwa polskiego po odzyskaniu niepodległości, weszło 442 mężczyzn i 8 kobiet - była wśród nich Moraczewska. Nazywano je posełkami albo posełkiniami, czasem poślicami. Wywodziły się z różnych środowisk, ale - często wbrew swoim partiom - działały wspólnie w sprawach, które uważały za ważne dla kobiet.Nie mają swoich ulic, nie mają pomników, nie uczy się o nich w szkołach. Kim były posełki, o co walczyły i jakie poniosły koszty tej walki?

Umieramy. Być może to właśnie stanowi sens życia. Ale tworzymy język. Być może to jest miarą naszego życia. Pierwszy w Polsce wybór esejów, przemówień i medytacji Toni Morrison. To zbiór błyskotliwych, osobistych, ale i zaskakująco aktualnych tekstów - doskonałe połączenie jej literackiego geniuszu z refleksją nad kondycją współczesnego świata. Noblistka podejmuje sporne kwestie społeczne: praw człowieka, rasy, płci, podziałów i wykluczeń. Skupia uwagę na osobach czarnych, kobietach, cudzoziemcach, nie pomijając tematów dotykających nas na co dzień: globalizacji, poczucia obcości i osamotnienia czy wojny. Przygląda się sprawom kultury: roli artystyki w społeczeństwie, wyobraźni literackiej, a w wykładzie noblowskim - sile języka. Zostawia także przenikliwe komentarze do swoich powieści. Morrison przypomina o budowaniu wspólnoty, o wyborze "my" zamiast "ja". A przesłanie, które wybrzmiewa z jej tekstów, może stać się dla nas cennym drogowskazem: Nie pozwalajcie, by ktokolwiek was przekonywał, że tak właśnie wygląda świat i tak właśnie musi być.